czwartek, 28 stycznia 2010

Mike Davis "Planeta slumsów"


Planeta paradoksów

Tak jak dawniej w komunałach, tak teraz grzęźniemy w paradoksach. Nasze życie miota się między biegunami o zmiennej wartości. Dobro może być nieuświadomionym złem, zło okazuje się w pewnych szczególnych okolicznościach dobrem, wszystkim rządzi PRZYSTOSOWANIE. Nawet nie płynność zasad czy form, ale elastyczność – istoty i tendencje dostosowują się do siebie, lgną i przylegają do siebie. Wykształcają się.
Doskonale widać to na przykładzie „Planety slumsów” Mike’a Davisa. Książka opisuje biedne, nielegalne dzielnice wielkich metropolii. Z szokujących przykładów i z przytłaczających statystyk wyłania się obraz gigantycznych, przeludnionych molochów, w których miliony ludzi żyje w nieludzkich warunkach. Tym dziwnym światem rządzą paradoksy.

Bogaci cierpią z powodu wiecznego niedosytu, a biedni z nadmiaru bogactw naturalnych, których nie potrafią wykorzystać. Wielkie miasta są biedne, bo „wieś” (jej utrzymanie) pochłania kapitał. W miastach nie ma pracy. W efekcie obserwuje się powrót pracy ręcznej, każde zajęcie dzielone między kilka osób, aby każdy mógł zarobić. Nędzarze są drobnymi przedsiębiorcami, którzy walczą z konkurencją, zamiast pomagać sobie nawzajem. Bogacze łączą się w zamknięte społeczności. Najgorsze klitki w slumsach są bardzo drogie, bo ceny ustala mafia. Wielkie miasta są nielegalne. Nikt naprawdę nie wie, co tam się dzieje. „Trzeci” świat, Ameryka Płd., Afryka i Azja, jest piękny tylko na pocztówkach i na zdjęciach turystów – w rzeczywistości jest brudny, zaniedbany, rozpolitykowany skorumpowany, wyniszczony wyzyskiem i fanatyzmem. Davis, jako przedstawiciel Nowej Lewicy, obarcza winą głównie Międzynarodowy Fundusz Walutowy, wielkie korporacje, neoliberalny kapitalizm i organizacje przestępcze.

Jednak w dzisiejszych czasach nikt nie jest bez winy. Nie będzie zbawionych, kiedy w tych milionowych slumsach, miastach nędzy narodzi się nowy Zbawiciel – ekstremistyczny, fanatyczny terrorysta. A z nim nowa cywilizacja, nowy człowiek. Nowe, potworne piękno.


Mike Davis: "Planeta slumsów". Książka i Prasa, Warszawa 2009.

* * *

Brak komentarzy: